1. เมล็ดผักกาดน้ําหรือหญ้าเอ็นยืดตํารายาไทยใช้ทั้งต้นเป็นยาขับปัสสาวะแก้นิ่วละลายก้อนนิ่วในไตแก้นิ่วในถุงน้ําดี สมุนไพรผักกาด
เมล็ดพันธุ์ผักกาดน้ําหรือหญ้าเอ็นยืดบรรจุซอง500เมล็ด ผักกาดน้ําหรือหญ้าเอ็นยืด ชื่อวิทยาศาสตร์ Plantago major L. จัดอยู่ในวงศ์เทียนเกล็ดหอย (PLANTAGINACEAE) สมุนไพรผักกาดน้ํา มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า หญ้าเอ็นยืด หญ้าเอ็นหยืด หญ้าเอ็นอืด (เชียงใหม่) หมอน้อย (กรุงเทพฯ) ผักกาดน้ํา ผักกาดน้ําไทย ผักกาดน้ําใหญ่ (ไทย) เชียจ่อยเช่า ตะปุกชี้ ยั้วเช่า ฮําผั่วเช่า เซียแต้เฉ้า (จีน),ต้าเชอเฉียนเฉ่า (จีนกลาง) เป็นต้น ลักษณะของผักกาดน้ํา ต้นผักกาดน้ํา หรือ หญ้าเอ็นยืด จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกขนาดเล็กที่มีเนื้ออ่อน มีอายุหลายปี ลําต้นมีความสูงประมาณ 30-120 เซนติเมตร โคนต้นติดอยู่กับดิน รากสั้น แตกแขนงเป็นฝอยมาก พืชชนิดนี้เป็นพรรณไม้กลางแจ้ง ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด เจริญเติบโตได้ดีในดินที่มีส่วนผสมพิเศษ ในประเทศไทยสามารถพบได้ทั่วทุกภาค โดยมักขึ้นตามทุ่งหญ้า พื้นที่โล่งแจ้งที่มีความชุ่มชื้น ตํารายาไทยใช้ทั้งต้นเป็นยาขับปัสสาวะ แก้นิ่ว ละลายก้อนนิ่วในไต แก้นิ่วในถุงน้ําดี ขับล้างทางเดินปัสสาวะ แก้ช้ํารั่ว หรือทางเดินปัสสาวะ ปัสสาวะกะปริดกะปรอย ด้วยการใช้ทั้งต้นประมาณ 1 กํามือนํามาต้มกับน้ํากิน หรือจะใช้ทั้งต้นที่ได้มาใส่ในเครื่องปั่นแล้วปั่นให้ละเอียด นําไปผสมกับน้ําซาวข้าวประมาณ 1 ขวดแม่โขง แล้วนํามาดื่มให้หมดภายใน 1 วัน และให้ดื่มติดต่อกัน 2-3 วัน ก้อนนิ่วจะละลายหลุดออกมาตามท่อปัสสาวะ (ทั้งต้น) ส่วนอีกตําราระบุให้ใช้เมล็ด 500 กรัมนํามาต้มกับน้ํา 3 ลิตร โดยต้มจนเหลือน้ํา 1 ลิตรแล้วนํามาแบ่งกิน 3 ครั้ง เป็นยาขับปัสสาวะ (เมล็ด) ช่วยแก้ปัสสาวะแดง ปัสสาวะเป็นเลือด ปัสสาวะขุ่น (ทั้งต้น)ส่วนเมล็ดก็เป็นยาแก้ปัสสาวะเป็นเลือดเช่นกัน (เมล็ด) ช่วยแก้กามโรค หนองใน (ทั้งต้น) มีบางข้อมูลที่ระบุว่าสามารถนํามาใช้เป็นยาบํารุงกําหนัด เพิ่มสมรรถภาพทางเพศได้ โดยใช้ได้ทั้งต้นและใบ แต่ส่วนของใบจะมีสรรพคุณมากที่สุด วิธีก็คือให้นําไปตากแดดให้แห้งแล้วทําเป็นชาชงดื่ม หรือจะกินเป็นผักสดก็ได้ และยังใช้เป็นยาขับประจําเดือนของตรี โดยช่วงที่สรรพคุณตัวยาดีที่สุด คือ ช่วงการออกดอกใหม่ ๆ (ช่วงฤดูฝน) ข้อมูลนี้ไม่ขอยืนยันนะครับ เพราะแหล่งข้อมูลไม่ได้อ้างอิงไว้ว่าเอาข้อมูลมาจากที่ไหน (ใบ) ช่วยแก้ไตอักเสบ บวมน้ํา ขาบวมน้ํา (ต้น) ใบผักกาดน้ําเป็นยาห้ามเลือดภายนอก แต่ห้ามเลือดภายในไม่ได้ โดยมีการศึกษาจนเป็นที่ยอมรับแล้วว่า ผักกาดน้ํามีประสิทธิภาพในการรักษาบาดแผลจากการที่ทําให้เลือดหยุดไหลและช่วยซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่บาดเจ็บ อีกทั้งยังช่วยลดอาการอักเสบและช่วยลดอาการบวมได้อีกด้วย ผักกาดน้ําหรือหญ้าเอ็นยืดเป็นยาสมุนไพรที่ใช้รักษาอาการอักเสบของเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อ ช่วยแก้อาการปวดตึงบริเวณคอ หลัง เอว แขน ขา แก้ฟกช้ําบวมจากการหกล้มกระทบกระแทก แก้ข้อเท้าแพลง ดังนั้นหากมีอาการดังกล่าวก็ให้นําหญ้าเอ็นยืดมาทุบให้น้ําออกแล้วนําไปพอกบริเวณที่เป็น เชื่อว่าจะช่วยทําให้เส้นเอ็นคลายตัว ช่วยบรรเทาความเจ็บปวดลงได้ โดยลูกประคบหรือยาจู้ของหมอเมืองนอกที่นอกเหนือไปจากการขมิ้นและไพล ยังมีสมุนไพรหลักอีกตัวหนึ่งที่จะขาดไม่ได้ก็คือ หญ้าเอ็นยืด (ต้น) ทั้งต้นใช้เป็นยาพอกรักษาอาการนิ้วซ้น เคล็ดขัดยอก เส้นเอ็นพลิก ช่วยรักษาอาการปวดเมื่อย หรือใช้พอกบริเวณที่เอ็นยึด จะช่วยคล้ายเส้นได้ (ทั้งต้น)ส่วนรากก็นํามาต้มกับน้ําดื่มช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย แก้ปวดหลัง ปวดเอว แก้อาการช้ําใน (ราก)ส่วนใบก็แก้ปวดหลังปวดเอวได้เช่นกัน (ใบ) และยังมีการใช้เป็นยารักษาอาการปวดเข่า ใช้พอกต่อเส้นเอ็น (ใบ) หรือนําใบ ลําต้น และรากมานึ่งทําเป็นยาประคบเพื่อคลายเส้น (ทั้งต้น) นอกจากนี้ยังใช้ผักกาดน้ําหรือ